De Bierparade

Mijn zoektocht naar nieuwe Duitse bieren begon met het zoeken naar plek waar men zou durven afrekenen met het Rheinheitsgebot. Niet dat ik daar specifiek problemen mee heb. Wel begint na een fietsvakantie op te vallen dat veel Duitse bieren op elkaar lijken. Mijn vermoeden was dat dit te maken zou kunnen hebben met het Rheinheitsgebot. Mijn hoop was dat het breken daarmee tot nieuwe verrassingen zouden leiden. Zoals ene Jack Foster zo mooi gezegd schijnt te hebben: “Rules are a great way to get ideas. All you have to do is break them.”

Nu de plek waar je dan als eerste gaat zoeken is Berlijn. In die stad zie ik op veel gebieden een contrast met de rest van Duitsland en ik was benieuwd of dat ook voor bier gold. Ik heb daar 2 plekken bezocht die het vermelden waard zijn.

Heel mooi vond ik het restaurant Das Meisterstuck. Dit restaurant heeft zich toegelegd op ‘craft’ voedsel. Ze hebben daar een geheel eigen uitleg gegeven aan de Gutbürgerliche Küche. Ze serveren er bier, worst, kaas en brood maar dan anders! Het restaurant ziet er modern en strak uit met een duidelijke verwijzing naar het klassieke Duitsland. Ik heb in mijn leven in ieder geval nog nooit zoveel koekoeksklokken bij elkaar gezien.

Restaurant Das Meisterstueck

Maar goed we komen natuurlijk voor de bieren. Al de bieren in hun assortiment zijn van kleinschalige experimentele brouwerijen. Voor mij een mooie introductie met de Duitse craft-beer scene. En ja, ze blijken ook op dat gebied wel degelijk veel in huis hebben. Zoals bieren van de BraufactuM brouwerij. Het bier dat ik van ze geproefd heb was verrassend maar past in mijn ogen nog steeds binnen de kaders van de Duitse biertraditie.

Naast bieren uit eigen land herbergt de koelkast van Das Meisterstück een mooie selectie van Nederlandse, Amerikaanse en Belgische bieren. Aardig detail is dat ze alle bieren -ook de flesbieren- uitserveren en verkopen in wijnglazen. Wie heeft er ooit bedacht dat je altijd een fles bier wilt drinken?

Het ambachtelijke komt ook terug in het eten. Ik heb er genoten van heerlijk zelfgemaakte worst bestaande uit een mix van varkensvlees en kleine stukjes citroengras. Een mooie en lekkere combinatie. Het menu bestond uit meer leuke verrassingen zoals een worst van eendenvlees op een bedje van witte kool en wasabi. Nog een mooie tip zou zijn om alle gerechten te vergezellen van een bieradvies. Dat had het helemaal afgemaakt.

Verder heb ik een bezoek gebracht aan de Brewbaker brouwerij. Dit was de enige craft-beer brouwer die ik in Berlijn kon vinden. De mannen van Brewbaker brouwen sinds voorjaar 2011 in een mooie markthal in de wijk Moabit. Ik ben daar op een mooi avond naartoe gefietst maar stond de eerste keer voor een dichte deur. Nog een subtiel verschil tussen de Duitse en Nederlandse biercultuur. Duitsers drinken hun bier ook in de middag en deze brouwerij bleek open te zijn van eind van de ochtend tot het eind van de middag. Waarschijnlijk rond dezelfde tijden dat de rest van de markthal open is.

De Arminiushalle met de Brewbaker brouwerij

Het leuke aan deze brouwerij is dat je vlak naast de brouwketel zit. Ze verkopen daar een brede selectie op tap en beperkt aantal bieren per fles. Ik heb er enkele geproefd. Ze brouwen er IPA’s waarmee ze lijken te willen voortborduren op de Duitse biercultuur. Geen chocolate-porters, nieuwe granen of gruitbieren dus. Persoonlijk was ik nog niet helemaal overtuigd door wat ik geproefd heb. Maar goed dat kan ook te maken hebben met de trotse en helaas arrogante barman met weinig bereidheid om iets over de bieren te vertellen.

Ik heb er nog eens naar gekeken maar blijkbaar zijn er nog twee craft-beer brouwers in Berlijn: Beer4Wedding in het stadsdeel Wedding en Schoppebräu in de wijk Kreuzberg.

Mijn conclusie dat zich ook Duitsland een -weliswaar kleine- craft-bier scene ontwikkelt. Of het Rheinheitsgebot daarbij werkt als een zegen of een belemmering durf ik niet te zeggen. Wel is me duidelijk dat de Duitse craftbieren die ik geproefd heb keurig passen binnen de klassieke tradities.

View Bierspots in Berlijn in a larger map

Locaties:
Brewbaker, Arminiusstraße 2-4, Berlijn
Das Meisterstück, Hausvogteiplatz 3, Berlijn

Kunnen we als Nederlanders iets leren van de Duitse biercultuur of niet? Dat is een vraag die ik mezelf regelmatig stel als ik bij onze oosterburen op vakantie ben.

Mijn vriendin en ik fietsen graag door Duitsland. Je hebt er vriendelijke mensen, goede fietspaden. En last but not least: ieder stadje daar heeft een brouwerij. En vaak niet zomaar een. Een stadsbrouwerij met grote koperen ketels en een capaciteit van 2000 liter is daar de normaalste zaak van de wereld. Kom daar maar eens om bij een Nederlandse stadsbrouwerij! Zo die er al is. Hoe is dat toch mogelijk?

Door je op de fiets door Duitsland te verplaatsen stuit je al op het begin van een antwoord. Veel kleine en middelgrote steden kondigen zich in Duitsland al aan in een straal van 10 km tot 15 km. Daarvoor hoef je niet naar de verkeersborden te kijken. Veel café’s in de omgeving hebben namelijk uithangborden met de naam van de dichtstbijzijnde stad én brouwerij. Want  Duitse brouwerijen dragen vaak met trots de naam van de stad waar ze in brouwen. En als Duitser drink je je pils liefst van de lokale brouwer.

Minpunt van de Duitse biercultuur vind ik persoonlijk dat de bieren soms wat op elkaar lijken. Na de pils volgt op de kaart meestal een weizen (helles/dunkel) of een landbier. Daarmee heb je het meestal wel gehad. Zo’n aanbod verraad dat ze dicht bij hun Rheinheitsgebot willen blijven. Misschien nog wat tarwe bij het bier maar verder geen rare fratsen. Ik vind de kleine en middelgrote Nederlandse brouwers die ik ken een stuk spannender brouwen.

Voor mij biedt de Duitse biercultuur dus ten dele inspiratie. Met name de Nederlandse café’s zou ik willen oproepen om een bezoek te brengen aan de dichtsbijzijnde brouwer en te kijken of je zijn bieren op de kaart kunt zetten!